Τα ποιοτικά στρώματα ύπνου είναι βασικό προαπαιτούμενο για τη διασφάλιση ενός καλού και ξεκούραστου ύπνου. Αν στην ανάγνωση της προηγούμενης διατύπωσης θορυβηθήκατε, μήπως πρόκειται για κάποιον μύθο, κακώς! Η συμβολή της ποιότητας των στρωμάτων στον ύπνο είναι καθοριστική και αδιαμφισβήτητη. Ωστόσο όταν μιλάμε για τις συνήθειες ύπνου, το τι μπορεί να επηρεάσει ή να χαλάσει τον ύπνο μας, υπάρχουν αρκετά διαδεδομένοι ύπνοι, που ακολούθως επιχειρούμε να καταρρίψουμε. Ας δούμε τους επικρατέστερους.
1. Όσο μεγαλώνουμε, τόσο λιγότερο ύπνο χρειαζόμαστε.
Οι ειδικοί σε θέματα ύπνου συστήνουν μια μέση διάρκεια ύπνου από 7 έως 9 ώρες για τον μέσο ενήλικα. Παρόλο που η στάση του ύπνου μπορεί να αλλάξει όσο κοιμόμαστε, δεν ισχύει το ίδιο και με τις ώρες που έχει ανάγκη ο οργανισμός μας όσο κοιμόμαστε. Είναι πιθανό οι μεγαλύτερης ηλικίας άνθρωποι να ξυπνάνε πιο συχνά κατά τη διάρκεια της νύχτας, αλλά οι ανάγκες τους για ύπνο δεν είναι λιγότερες συγκριτικά με εκείνες των νεότερων.
Επειδή ακριβώς κοιμούνται λιγότερο κατά τη διάρκεια της νύχτας, τείνουν να κοιμούνται περισσότερο κατά τη διάρκεια της μέρας. Οι σύντομης διάρκειας ύπνοι μπορούν να ενισχύσουν την εγρήγορση του ατόμου, αφότου ξυπνήσει.
2. Ο εγκέφαλος ξεκουράζεται κατά τη διάρκεια του ύπνου σε αναπαυτικά μαξιλάρια ύπνου.
Μπορεί το σώμα να ξεκουράζεται, όταν κοιμόμαστε σε αναπαυτικά μαξιλάρια ύπνου, δε συμβαίνει το ίδιο όμως και με τον εγκέφαλο. Εκείνος επαναφορτίζεται κι εξακολουθεί να ελέγχει βασικές οργανικές λειτουργίες, όπως η ανάσα. Όταν κοιμόμαστε, εναλλάσσονται σε κύκλους των 90 λεπτών δύο φάσεις: η REM (rapid eye movement) και η non-REM. Η η non-REM φάση έχει 4 διακριτά στάδια. Το πρώτο είναι εκείνο της υπνηλίας, όπου κάποιος μπορεί εύκολα να ξυπνήσει, ενώ στο 3 και 4 λαμβάνει χώρα ο βαθύς ύπνος. Σε αυτά τα τελικά στάδια λαμβάνει κανείς τα θετικά αποτελέσματα αποκατάστασης, που προσφέρει ο ύπνος.
Παρόλα ακόμα και στην πιο βαθιά φάση του non-REM ύπνου ο εγκέφαλός μας εξακολουθεί να επεξεργάζεται πληροφορίες. Από την άλλη πλευρά ο REM ύπνος είναι μια πιο ενεργή φάση, κατά την οποία εκτυλίσσονται τα όνειρα. Στη φάση αυτή η ανάσα γίνεται πιο έντονη και ο χτύπος της καρδιάς ακανόνιστος. Οι μύες χαλαρώνουν και οι κόρες των ματιών κινούνται μπροστά και πίσω κάτω από τα βλέφαρα.
3. Οι γυναίκες δεν υποφέρουν από υπνική άπνοια.
Η υπνική άπνοια είναι λιγότερη συχνή στις γυναίκες απ’ ότι στους άνδρες, όμως αυτό ίσως οφείλεται στο ότι δεν γίνονται επαρκείς εξετάσεις και άρα διαγνώσεις. Σύμφωνα με μια μελέτη το 1/3 των ατόμων με άπνοια είναι γυναίκες. Πάνω από το 90% των γυναικών με άπνοια δε διαγιγνώσκεται ποτέ!
4. Εάν ξυπνήσετε το βράδυ, μείνετε στα κρεβάτια σας ώσπου να ξανακοιμηθείτε.
Η σύσταση να παραμένουν στα κρεβάτια τους, όσοι ξυπνάνε το βράδυ και να εξακολουθούν να στριφογυρνάνε μέχρι να τους πάρει ξανά ο ύπνος, είναι το λιγότερο άστοχη. Το να μην μπορεί να κοιμηθεί κανείς ξανά αμέσως μετά τον ύπνο είναι σύμπτωμα αϋπνίας. Χαλαρωτικές εικόνες ή σκέψεις μπορεί να βοηθήσουν πολύ περισσότερο στο να ξανακοιμηθείτε απ’ ότι το να μετράτεπρόβατα. Μάλιστα η τελευταία συνήθεια μπορεί να σας αποσπάσει και την προσοχή.
Όποια κι αν είναι η τεχνική που προτιμά καθένας, οι ειδικοί συγκλίνουν σε ένα σημείο. Αν δε σας πιάσει ο ύπνος μέσα σε 15-20 λεπτά από τη στιγμή που ξυπνήσατε, σηκωθείτε από το κρεβάτι. Πηγαίνετε σε άλλο δωμάτιο και ασχοληθείτε με κάποια άλλη χαλαρωτική δραστηριότητα, όπως το να ακούσετε μουσική ή να διαβάσετε ένα βιβλίο. Όταν αισθανθείτε υπνηλία επιστρέψτε στο κρεβάτι σας. Αποφύγετε να κοιτάξετε το ρολόι, καθώς είναι μια συνήθεια που στους περισσότερους ανθρώπους φέρνει άγχος. Το τελευταίο είναι το αντίθετο του ξεκούραστου ύπνου.
5. Η υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας σημαίνει, ότι κάποιος δεν έχει κοιμηθεί αρκετά.
Η υπερβολική υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας είναι μια κατάσταση στην οποία το άτομο αισθάνεται έντονη νύστα. Ταυτόχρονα έχει την ανάγκη να κοιμηθεί, όταν κανονικά θα πρέπει να είναι σε εγρήγορση. Αυτή η συνθήκη μπορεί να ισχύει ακόμη κι αν το άτομο έχει κοιμηθεί αρκετά κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Μπορεί τα στρώματα να είναι καθοριστικής σημασίας για έναν ξεκούραστο ύπνο, όμως σε αυτόν συντρέχουν κι άλλες παράμετροι. Γι’ αυτόν τον σκοπό είναι χρήσιμο να καταρρίπτονται μύθοι σχετικά με το ζήτημα, αλλά να διατηρούμε και την υποψία πιθανής παθολογικής αιτίας σε περίπτωση, που ξυπνάμε μετά από έναν πολύωρο ύπνο και αισθανόμαστε κουρασμένοι.
