Επισημάνσεις για το μοντέλο τουριστικής προβολής του δήμου Ναυπακτίας

Τουριστική προβολή της Ναυπακτίας – Το npress.gr ανοίγει το διάλογο

Καταρχάς θα ήθελα να επισημάνω ότι είναι σημαντικό που ως npress δημιουργείτε ένα βήμα κατάθεσης απόψεων και προβληματισμών για την τουριστική προβολή του Δήμου Ναυπακτίας, καθώς συμβάλλει στην ενεργοποίηση της τοπικής κοινωνίας σε ένα θέμα που θα πρέπει να εντάσσεται στην ευρύτερη στρατηγική για την ανάπτυξη της  περιοχής.

Γράφει η Μαρία Ζιαμπάρα*

Ξεκινώντας, λοιπόν, να διευκρινίσω ότι η τουριστική ανάπτυξη είναι μέρος της συνολικής ανάπτυξης που έχει ανάγκη η χώρα μας και ειδικότερα η περιοχής μας. Αποκομμένες προσεγγίσεις μόνο για τον τουρισμό θα οδηγήσουν σε λάθη που μακροπρόθεσμα οδηγούν σε αδιέξοδα. Το μοντέλο ανάπτυξης που κυριάρχησε μεταπολιτευτικά στη χώρα μας οδήγησε στα σημερινά αδιέξοδα. Δεν υπάρχουν κατά συνέπεια περιθώρια για αμφισβητήσεις της βασικής αρχής στην οποία πρέπει να επανατοποθετήσουμε το νέο μοντέλο ανάπτυξης που απαιτείται για το δήμο μας  και το οποίο πρέπει πέρα από τις υπηρεσίες να στηρίζεται και σε παραγωγικές δραστηριότητες στον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα.

Η τουριστική ανάπτυξη ενός προορισμού είναι ένα σύνθετο θέμα και ως εκ τούτου απαιτείται ουσιαστική προσέγγιση και ανάλυση όλων των πτυχών του, έτσι ώστε να διαμορφωθεί η καταλληλότερη και αποτελεσματικότερη στρατηγική η οποία δεν θα πρέπει να περιορίζεται σε συγκεκριμένη δημοτική θητεία αλλά να έχει μακροπρόθεσμη προοπτική.

Βασική προϋπόθεση για αυτό είναι να διαμορφώσουμε συναντίληψη για το πού βρισκόμαστε, πού θέλουμε να πάμε και πώς θα πετύχουμε τους στόχους μας. Επειδή η τουριστική ανάπτυξη είναι ένα πολυσύνθετο εγχείρημα με πολλές και διαφορετικές παραμέτρους οφείλουμε να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν είναι υπόθεση ατομική. Όσο φιλότιμες προσπάθειες κι αν κάνουν μεμονωμένα φυσικά πρόσωπα, φορείς ή επιχειρήσεις δεν θα έχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα. Η συναντίληψη απαιτεί συνεργασία και συνδιαμόρφωση κοινών στόχων.

Η σημερινή, λοιπόν, προσέγγιση περιορίζεται σε επισημάνσεις, προβληματισμούς και προτάσεις αποκλειστικά και μόνο σε θέματα τουριστικής προβολής του δήμου Ναυπακτίας.

• Η πρώτη επισήμανση έχει να κάνει με την γενικά αποδεκτή αλήθεια ότι η προβολή μπορεί να έχει τα αντίθετα από τα αναμενόμενα αποτελέσματα, αν ο προορισμός δεν έχει στοχεύσει και δεν έχει αναπτύξει τις υποδομές και τις υπηρεσίες που παρέχει. Μπορεί με την προβολή να επιτευχθεί αύξηση της επισκεψιμότητας αλλά αυτό δεν συνοδεύεται πάντα με αντίστοιχα θετικά για την περιοχή αποτελέσματα, αν ο προορισμός δεν έχει διασφαλίσει τις προϋποθέσεις για την ικανοποίηση των επισκεπτών του. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις η δυσφήμιση είναι η μεγαλύτερη απειλή για τον τουριστικό προορισμό. Σύμφωνα με μελέτες που έχουν γίνει, μόνο 4 στους 100 πελάτες εκφράζουν τη δυσαρέσκειά τους για την παρεχόμενη υπηρεσία. Οι υπόλοιποι 96 πελάτες δεν θα αναφέρουν τίποτα στον πάροχο της υπηρεσίας για την κακή τους εμπειρία. Θα το μοιραστούν όμως κατά μέσο όρο με 10 έως 16 δικούς τους ανθρώπους και έτσι θα δυσφημίσουν την επιχείρηση και τον προορισμό χωρίς καν οι πάροχοι να γνωρίζουν ότι κάτι πήγε στραβά.
• Η δεύτερη επισήμανση έχει να κάνει με τη συναντίληψη για το τουριστικό πακέτο που παρέχει η περιοχή. Βασικά στοιχεία αποτελούν το γεωγραφικό και θεματικό χαρτοφυλάκιο των τουριστικών προϊόντων και η αφηγηματική προσέγγιση, δηλαδή ο «μύθος» ( storytelling) που τα συνοδεύει και τα προωθεί. Τα στοιχεία αυτά θα πρέπει να απεικονιστούν κατάλληλα μέσα από την ενδεδειγμένη λογοτύπηση και τις άλλες απαραίτητες εφαρμογές του branding της περιοχής. Δεν είναι εύκολο εγχείρημα, απαιτεί επιστημονική προσέγγιση, καθώς είναι δύσκολο να συνθέσει κανείς και να απεικονίσει το τουριστικό προϊόν που προωθεί, όταν αυτό μάλιστα είναι πολύπλευρο, όπως στην περίπτωση της Ναυπακτίας. Στην προηγούμενη δημοτική περίοδο ξεκίνησε δειλά μια τέτοια συζήτηση. Είχε κατατεθεί μια πρόταση να διαμορφωθεί ένα λογότυπο με επίκεντρο το ρήμα ΑράΖΩ που δίνει τη δυνατότητα πολλαπλών συνδυασμών, ξεκινώντας από  την ετυμολογία του ονόματος της Ναυπάκτου (αγκυροβολώ, αράζω σε ναυτική πόλη, λιμάνι) και προχωρώντας στις ποικίλες δραστηριότητες που μπορεί να αναπτύξει ο επισκέπτης ο οποίος θα οδηγηθεί τελικά στο συμπέρασμα «άρα-ΖΩ μοναδικές εμπειρίες στη Ναυπακτία». Δεν έγινε αποδεκτή η πρόταση αυτή. Το σημαντικό όμως είναι ότι ξεκίνησε μια συζήτηση και θα πρέπει να συνεχιστεί και να καταλήξουμε κάπου, καθώς στην εποχή μας το brand, το λογότυπο και η εικόνα μπορούν να αποτυπώσουν την ταυτότητα και κυρίως να γίνει η ομπρέλα κάτω από την οποία θα οδηγούμαστε σε συντονισμένες και στοχευμένες ενέργειες. Έχει παρέλθει η εποχή του παρέχω λίγο απ’ όλα, όταν μάλιστα ο ανταγωνισμός βρίσκεται σε πολύ υψηλό επίπεδο και ο πελάτης, λόγω της γνώσης και του εύρους των επιλογών που έχει, γίνεται πολύ πιο απαιτητικός.
• Η τρίτη επισήμανση έχει να κάνει με το μοντέλο και τις μεθόδους που θα χρησιμοποιήσει ο δήμος για την τουριστική προβολή. Επιστημονικές μελέτες έχουν αποδείξει ότι το παραδοσιακό μοντέλο τουριστικής προβολής που ακολουθήθηκε για πολλά χρόνια από τους φορείς της αυτοδιοίκησης – και εν μέρει ακολουθείται – και εστιάζει στη διάθεση πόρων για διαφήμιση σε έντυπα και σε συμμετοχή σε τουριστικές εκθέσεις δεν είναι αποτελεσματικό. Η συμμετοχή για παράδειγμα σε εκθέσεις πρέπει να είναι στοχευμένη και ο ρόλος του δήμου να είναι επικουρικός. Ο δήμος μαζί με τους φορείς του, αφού εξετάσουν τη σκοπιμότητα και τα οφέλη  που θα προκύψουν μπορεί να διαθέσει πόρους για το στήσιμο ενός περιπτέρου, το οποίο όμως θα στελεχωθεί από τους επαγγελματίες, καθώς αυτοί είναι οι πλέον κατάλληλοι να προωθήσουν το τουριστικό προϊόν της περιοχής. Αυτό το μοντέλο ακολουθήσαμε στην προηγούμενη δημοτική περίοδο, το 2012, κατά την οποία ο δήμος Ναυπακτίας συμμετείχε στη έκθεση Philoxenia, σε μια αναγνωρισμένη στον χώρο έκθεση και το περίπτερο στελεχώθηκε κατόπιν συνεννόησης με εκπροσώπους των επαγγελματιών.  Η άποψή μας, την οποία έχουμε καταθέσει και στο δημοτικό συμβούλιο με αφορμή τη διοργάνωση της ΝΟΣΤΟΣ είναι ότι πρέπει να ξεκαθαρίσουμε τη στόχευση της διοργάνωσης. Αν περιοριστούμε σε έκθεση προβολής φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης κρίνουμε ότι το εγχείρημα δεν θα έχει μέλλον, είναι καταδικασμένο να αποτύχει.
• Η τέταρτη επισήμανση εντάσσεται και αυτή στο μοντέλο της τουριστικής προβολής που πρέπει να ακολουθήσουμε. Πέρα από τη ΝΟΣΤΟΣ που απαιτεί πολύ συζήτηση και  δουλειά προκειμένου να καταστεί βιώσιμη, θα πρέπει να εστιάσουμε σε στοχευμένες ενέργειες, όπως στοχευμένες φιλοξενίες δημοσιογράφων και τουριστικών πρακτόρων. Τέτοιες ενέργειες είχαν ξεκινήσει κατά την προηγούμενη δημοτική περίοδο και θα πρέπει να συνεχιστούν πολύ πιο εντατικά. Επίσης θα πρέπει για αρχή να δοθεί μεγάλη βαρύτητα στην αξιοποίηση όλων των δυνατοτήτων που παρέχει το διαδικτυακό marketing και μάλιστα με μικρό κόστος. Μια πρώτη κίνηση είναι η παρακολούθηση και αναβάθμιση της πολύγλωσσης ιστοσελίδας που δημιουργήθηκε την προηγούμενη περίοδο www.lepanto1571.gr και σήμερα είναι ξεχασμένη, καθώς και η δημιουργία μιας καθαρά τουριστικής ιστοσελίδας του δήμου.
• Καταλήγοντας θα πρέπει να μας απασχολήσει πολύ σοβαρά και υπεύθυνα η αξιοποίηση του Κέντρου Τουριστικής και Πολιτιστικής Πληροφόρησης του Δήμου Ναυπακτίας στο κτίριο Ναυπακτία. Η σημερινή δημοτική αρχή παρέλαβε ένα έργο η αξιοποίηση του οποίου έχει πολύ μεγάλη σημασία για την προβολή της περιοχής. Δεν συνάδει με τον σκοπό και τη φιλοσοφία του συγκεκριμένου προγράμματος, στο κτίριο να στεγάζεται προσωπικό  του δήμου που είναι επιφορτισμένο και με υπηρεσιακά θέματα, ούτε εξυπηρετείται ο στόχος της υποδομής, όταν το κτίριο είναι ανοικτό με ωράριο δημόσιας υπηρεσίας. Επιπλέον πρέπει να συζητηθεί το θέμα της αξιοποίησης και προώθησης του τουριστικού πολύγλωσσου έντυπου και οπτικοακουστικού υλικού που έχει παραχθεί στο πλαίσιο του ίδιου προγράμματος. Τέλος μέσα από τη δημιουργία του συγκεκριμένου Κέντρου αναδεικνύεται και η παράλληλη μεγάλη βαρύτητα που πρέπει να δώσουμε ως περιοχή στην αξιοποίηση του Πολιτισμού και του αξιόλογου πολιτιστικού κεφαλαίου που διαθέτουμε. Δεν μπορεί να νοηθεί τουριστική ανάπτυξη ξεκομμένη από την αξιοποίηση και προβολή του Πολιτισμού με την ευρύτερη έννοια του όρου.

Βάζοντας μια άνω τελεία στην κατάθεση απόψεων και στην ανάπτυξη γόνιμου προβληματισμού, ευελπιστώ ο δημόσιος διάλογος και η διαβούλευση για το θέμα της τουριστικής προβολής να συνεχιστεί, να αποδώσει καρπούς και να ανοίξει και για άλλα θέματα και μέσω αυτής της μορφής  δημόσιας συζήτησης.

*Η Μαρία Ζιαμπάρα είναι πρώην αντιδήμαρχος Πολιτισμού και Τουρισμού του δήμου Ναυπακτίας