Οταν το σύστημα καταναλώνει τον άνθρωπο- Οι γιορτές

Γράφει η Πωλίνα Ανύφτου

Οι άνθρωποι είναι όντως περίεργα όντα, ποτέ δεν συμπεριφέρονται και δεν ακολουθούν τους νόμους της φύσης, την φυσική κληρονομιά και την εντέλεια την οποία παρουσιάζει η φύση στη συμπεριφορά, στο συναίσθημα, στην ύλη και στο χρόνο. Ο άνθρωπος ως προιόν και πείραμα των συστημάτων που έχουν περάσει διαδοχικά από την ιστορία ως σήμερα γίνεται αποδέχτης και φθηνός πομπός των αργιών, των ελαττωμάτων, των μειονεκτημάτων που παρουσίαζε το κάθε σύστημα και πως τον είχε διαχειριστεί ως μέσο μετάβασης και κυριαρχίας του, και έχει συμπεριφορικά δομικά χαρακτηριστικά που τον περιορίζουν στο να αντιληφθεί τη φύση και την έννοια του.
Μεγάλη εντριβή και μεγάλες φιλοσοφίες και όμως είναι και η μεγάλη αλήθεια που ανοίγεται και κρύβεται πίσω από τις λέξεις που πολλοί θα πούμε, θα νιώσουμε ή θα αφήσουμε τις γιορτές. Με ένα ‘χρόνια πολλά’ σώζουμε όσα κάναμε, όσα αφήσαμε να πέσουν κάτω για να μην ενοχλήσουν τη ζαχαρένια μας, όσα δεν πράξαμε και όσα σκεφτήκαμε πως θα ήταν θεμιτό να πράξουμε αλλά η πολυτέλεια του καναπέ, της ρουτίνας και της αυτάρκειας μας δεν μας άφησε. Τελικά τί είναι οι γιορτές; Και πώς συμπεριφερόμαστε σε αυτές και στους ανθρώπους γύρω μας; Είναι τα κύρια ερωτήματα που απασχολούν όλους εμάς σε κάθε γιορτή που έχουμε μια γέννηση, όπως και τα ερωτήματα μήπως αυτή η γέννηση όπως μας την προσφέρουν τα εκκλησιαστικά δεδομένα είναι καλό να οδηγήσει και σε μια γέννηση συναισθημάτων επίσης.
Πιστεύω πως πρωταρχικό θα ήταν να απαντήσουμε τι σημαίνει για τον καθένα μας το ‘είναι΄του σαν εννοιολογικό μπαγάζι όπως το κουβαλά από το παρελθόν, ως ερευνητικό μοτίβο όπως το βιώνει σήμερα και ως στόχο για το τι πρέπει να πετύχει αύριο. Η αναζήτηση είναι μια μορφή εμπειριοκριτισμού που ουσιαστικά μας μεταβιβάζει σε μια εποχή που ζήσαμε και για όσα θετικά ή αρνητικά παράξαμε, σε μια εποχή που ζούμε και ουσιαστικά πολλά από τα όλα θέματα ακόμη δεν πάραξαν κάποιο πρόσημο θετικό ή αρνητικό, και μας μεταβιβάζει στρατηγικά και συμπορευτικά σε μια εποχή που επέρχεται και θέλουμε να ζήσουμε με όσα εφόδια κουβαλάμε. Τα εφόδια αυτά είναι η γνώση μας ή η άγνοια μας, τα καλά, τα κακά, τα όσα σκεφτόμστε και όσα θα μπούμε σε διαδικασία να σκεφτούμε αυτές τις μέρες για τον επόμενο χρόνο. Το ‘είναι’ μας είναι τα δομικά εκείνα χαρακτηριστικά που μας οδηγούν στο να πράττουμε θετικά ή αρνητικά μέσα στα πλέγματα των αριθμών, του καταναλωτισμού, των συνθηκών και των άτιμων εκείνων συγκυριών που ποτέ δεν βολεύουν.
Πού να το σκεφτεί ο σημερινός άνθρωπος πως είναι η μέση λύση του αδιεξόδου αυτού του συναισθηματικού συστήματος που μας παρουσιάζεται σήμερα. Δεν θα πολιτικοποιήσω το σημερινό άρθρο, δεν θα μιλήσω για τον καπιταλισμό ως εικόνα και καθ’ ομοίωση του ανθρώπου ούτε και για τον άνθρωπο καθ’ ομοίωση του καπιταλισμού, θα μιλήσω για το συναίσθημα που κρύβεται πίσω από τις βιτρίνες του 2015 που δεν είναι καν λαμπερές πια. Τα τελευταία 7 χρόνια ζούμε ίσως τις δυσκολότερες στιγμές ως έθνος, κράτος και άνθρωποι απέναντι στον οικονομικό πόλεμο που βιώνουμε ως κοινωνία, οικογένειες και πρόσωπα. Ο πόλεμος αυτός έχει δυστυχώς (και πώς να μην άλλωστε) επηρρεάσει και τη ζωή μας, το συναισθηματικό κομμάτι. Γίναμε πιο σκληροί, χωρίς το πάθος του συναισθηματικού ρίσκου που παλαιότερα παίρναμε για να περάσουμε ωραία χωρίς άμεσα και ευθέως να σκεφτόμαστε το αύριο, γίναμε πιο εγκρατείς στο να αισθανθούμε, ψάχνουμε αποτέλεσμα σε ότι και αν αισθανόμαστε και ψάχνουμε να έχουμε απόσβεση στα συναισθήματα μας. Καταφέραμε να κοιτάμε τον άλλο άνθρωπο όχι ως ‘είναι’, όχι σαν μέσο επικοινωνίας αλλά σε πολύ μεγάλο βαθμό ως ύλη που θα μας παράσχει ένα αποτέλεσμα πάλι σε ύλη προς ώφελος μας για το μέλλον σε κάθε επίπεδο σχέσης είτε είναι ανθρώπινη, είτε είναι ερωτική, είτε απλά οικογενειακή.
Ο άνθρωπος πια σήμερα σκεπάζει τη ματαιοδοξία και το απρόβλεπτο του μέλλοντος που τον περιμένει με τον καταναλωτισμό όχι μόνο σε είδη αλλά και σε ανθρώπους και σε συμπεριφορές. Καταλήξαμε αντί να σεβόμαστε τους φίλους μας, τους ανθρώπους όπως κάνουν τα ζώα στη φύση με τα όμοια τους που δείχνουν σεβασμό ακόμη και στην πάλη, εμείς πια βλέπουμε τον άνθρωπο ως αναλώσιμο και αντικαταστάσιμο όποτε οι ορέξεις των επιθυμιών και των συμφερόντων μας το υπαγορεύουν. Δυστυχώς η έλλειψη σεβασμού στον άνθρωπο απορρέει από την έλλειψη σεβασμού και ταυτότητας στον ίδιο του τον εαυτό, πράγμα που μας οδηγεί στο να έχουμε εσφαλμένη οριοθέτηση των ζητουμένων και της θέσης μας ως προσωπικότητες και ως μέτοχοι στην κοινωνία και στις σχέσεις.
Ως αποτέλεσμα αυτού ως άνθρωποι έχουμε χάσει τον τόνο της φωνής μας ώστε να διασταυρώσουμε το επιδιωκόμενο και το επιθυμητό με τη φύση και ταλανίζουμε το ίδιο μας το ‘είναι’ με τα δεινά του συστήματος που μας έχει επιφορτώσει με την ίδια του την επιβίωση μέσω του καταναλωτισμού εμών των ιδίων ως χρηστών και ως χρησιμοποιούμενων μέσων. Ως αυτού ως άνθρωποι έχουμε απολέσει τα κυριότερα χαρακτηριστικά αυτά της ανιδιοτελούς προσφοράς αγάπης και συμπαράστασης στις μεταξύ μας σχέσεις. Ως αυτού αυτές οι γιορτές όπως και η κάθε γιορτή μας οδηγεί στο να καταναλώσουμε το ‘είναι’ μας παρά να το προσφέρουμε στους άλλους που το χρειάζονται, λιγότερο πόνο και περισσότερη κατανόηση… ας το κάνουμε λοιπόν! Το αξίζουμε!