Στη Ναύπακτο κατεδαφίζουν τα ιστορικά κτήρια

Φαίνεται πως οι έννοιες αναπαλαίωση, αποκατάσταση και συντήρηση των ιστορικών κτηρίων, δεν έχουν ακόμα ενσωματωθεί στην μικρή μας κοινωνία.

Για άλλη μια φορά γίναμε μάρτυρες μιας κατεδάφισης ενός σημαντικού κτηρίου στη Ναύπακτο.

Πρόκειται για ένα ιστορικό κτήριο, στο οποίο διέμενε ο μεγαλύτερος ευεργέτης της πόλης, ο Δημήτρης Παπαχαραλάμπους, μια σπουδαία και λαμπρή προσωπικότητα για τον τόπο μας. Ξεκίνησε πάμφτωχος για την Αμερική όπου δημιούργησε μεγάλη περιουσία και την επέστρεψε στη Ναύπακτο κατασκευάζοντας σειρά σημαντικών έργων. Το Παπαχαραλάμπειο στάδιο, η Παπαχαραλάμπειος βιβλιοθήκη, η Παπαχαραλάμπειος αίθουσα είναι έργα που μας άφησε και που όλα αυτά τα χρόνια, συμβάλουν σημαντικά στις πολιτιστικές και αθλητικές δραστηριότητες της πόλης.

Το κτήριο λοιπόν που διέμενε και που θα μπορούσε να αποκατασταθεί και να περιλαμβάνει προσωπικό του υλικό επισκέψιμο στους πολίτες, ήταν αυτό που κατεδαφίστηκε “Σαββατιάτικα” στην πόλη μας με “κατεπείγουσες” διαδικασίες. Θεωρήθηκε ετοιμόρροπο και επικίνδυνο κατά τους υπευθύνους και έπρεπε να κατεδαφιστεί για να έρθει η.. ανάπτυξη! Έτσι χωρίς να ερωτηθεί ούτε η αρχαιολογία αλλά ούτε η αρχιτεκτονική επιτροπή, το κτήριο εξαφανίστηκε, αφήνοντας πίσω πολλά ερωτήματα. Μια στιγμή που θα στοιχειώνει για πάντα, όλους όσους έχουν στοιχειώδη ευαισθησία για την διατήρηση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.

Είναι απορίας άξιον πως ο σύλλογος αρχιτεκτόνων της πόλης μας δεν έχει εκφραστεί ακόμα για το λυπηρό γεγονός της κατεδάφισης της οικίας του Παπαχαραλάμπους.

Δεν είναι όμως η πρώτη περίπτωση που δεν δείχνουμε την απαραίτητη ευαισθησία στα ιστορικά μας κτήρια. Σε μια πόλη η οποία έχει πάνω από 3000 χρόνια ιστορία και στην οποία μικραίνει όλο και περισσότερο ο αριθμός των ιστορικών κτηρίων φαίνεται ότι χρήζει περισσότερης και καλύτερης προστασίας.

Μπορούμε να ανατρέξουμε και σε παλιά παραδείγματα κατεδάφισης ιστορικών στοιχείων της πόλης όπως με τις περίφημες “ανακαινίσεις του 1884” με τις οποίες γκρεμίστηκε ο ανατολικός πύργος ώστε να ανοίξει δρόμος για να ενωθεί η ανατολική και δυτική πλευρά της πόλης ενώ στη νεώτερη ιστορία έχουμε παραδείγματα από την κατεδάφιση, του κτηρίου Ναυπακτία, της εκκλησίας του Αγίου Δημητρίου καθώς και της Αγίας Παρασκευής. Δύο ιστορικές εκκλησίες γκρεμίστηκαν για να χτιστούν νέες και “σύγχρονες” στην θέση τους ενώ το κτήριο Ναυπακτία κατεδαφίστηκε και αντικαστάθηκε με νέο, όμοιο με το παλαιό.

Επίσης και τα τείχη του κάστρου έχουν “καταπατηθεί” κατά καιρούς από όμορους ιδιοκτήτες.

Με αφορμή τα στοιχεία αυτά που παρατίθενται είναι ανάγκη να ανοίξει ο διάλογος για το πώς μπορούμε να προστατέψουμε την ιστορία της πόλης  και να αναπτυχθεί η συνείδηση της διατήρησης των σημαντικών στοιχείων, με την αποκατάσταση τους για να διατηρηθούν οι αισθητικές αξίες και όλες οι αξιόλογες ιστορικές φάσεις του κάστρου αλλά και της πόλης.

Γιάννης Μπέκος, Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ

Αθηνά Κακογιάννη, Αρχιτέκτονας Μηχανικός